नियम५.१
- उदाहरणार्थ : कवि=कवी, बुद्धि=बुद्धी, गति=गती.
- इतर शब्दांच्या अंती येणारा इकार व उकार दीर्घलिहावा.
- उदाहरणार्थ: पाटी, जादू, पैलू
- इतर शब्दांच्या अंती येणारा इकार व उकार दीर्घलिहावा.
नियम५.२
- 'परंतु, यथामति, तथापि', ही तत्सम अव्यये ऱ्हस्वान्तलिहावीत.
नियम ५.३
- उदाहरणार्थ: हरी, मनुस्मृती, वर्गीकरण, पद्धती, कुलगुरू.
नियम ५.४
- 'आणि' व 'नि' ही मराठीतील दोन अव्यये ऱ्हस्वान्तलिहावीत.
नियम ५.५
सामासिक शब्द लिहिताना समासाचे पूर्वपद (पहिला शब्द) तत्सम ऱ्हस्वान्त असेल (म्हणजेच मुळात संस्कृतमध्येऱ्हस्वान्त असेल) तर ते पूर्वपद ऱ्हस्वान्तच लिहावे. दीर्घान्तअसेल तर दीर्घान्तच लिहावे.
- उदाहरणार्थ: बुद्धि -बुद्धिवैभव, लक्ष्मी -लक्ष्मीपुत्र.
साधित शब्दांनाही हाच नियम लावावा.
- उदाहरणार्थ: बुद्धि-बुद्धिमान, लक्ष्मी-लक्ष्मीसहित.
नियम ५.६
नियम ६
नियम ७
नियम ७.१
- उदाहरणार्थ: कठीण, नीट, रतीब, विहीर, ऊस, चिरूट, तूप, मूल.
तत्सम(मुळात संस्कृत असलेल्या) अ-कारान्त शब्दांतील उपान्त्य इकार व उकार मुळ प्रमाणे ऱ्हस्व किंवा दीर्घलिहावेत.
नियम ७.२
मराठी शब्दांतील अनुस्वार,विसर्ग,किंवा जोडाक्षर, यांच्या पूर्वीचे इकार व उकार सामान्यत: ऱ्हस्व लिहावेत.
- उदाहरणार्थ: चिंच, डाळिंब, भिंग, खुंटी, पुंजका, भुंगा, छि:, थु:, किल्ला, भिस्त, विस्तव, कुस्ती, पुष्कळ, मुक्काम.
- उदाहरणार्थ: अरविंद, चिंतन, कुटुंब, चुंबक, नि:पक्षपात, नि:शस्त्र, चतू:सूत्री, दु:ख, कनिष्ठ, मित्र, गुप्त, पुण्य, ईश्वर, नावीन्य, पूज्य, शून्य.
नियम ८
नियम ८.१
उपान्त्यी दीर्घ ई किंवा ऊ असलेल्या मराठी शब्दांचा उपान्त्य ई-कार किंवा ऊ-कार उभयवचनी सामान्यरूपांच्या वेळी ऱ्हस्व लिहावा.
- उदाहरणार्थ: गरीब-गरिबाला,गरिबांना,चूल-चुलीला,चुलींना.
- उदाहरणार्थ:परीक्षा-परीक्षेला, परीक्षांना, दूत-दूताला, दूतांना.
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा